Staalslakken ook in Amstelveen

Rapport van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het rapport (pdf 96 pagina’s) bevat een literatuurstudie over de staalproductie. Het gaat om het oxystaalproces, de samenstelling van de LD-staalslakken, de toepassingen van staalslakken als bouwstof en de milieueffecten hiervan. Staalslakken zijn een restproduct bij productie van staal.

In de metallurgie verwijst slak naar de glasachtige of kristallijne, gestolde, niet-metalen begeleidende fasen. Het is een mengsel van stoffen bestaande uit basische en zure oxiden. Het ontstaat bij de winning van metalen bij het smelten van erts. Slak is een metallurgisch hulpmiddel dat essentieel is voor de productie van ruwijzer en staal.

De term slak is ontstaan uit het werkwoord ‘slaan’ aan het begin van het ertssmelten, omdat op dat moment de niet-metalen begeleidende fasen doorslaan van het metaal (de uitstulping) werden gescheiden. Tijdens de koperproductie ontstond door de koperklopper een koperen hamer of kopervlok (in wezen koper(II)oxide).

(Foto Wikipedia - 2025)

Een stuk staalslak uit een hoogoven in Saarland, Duitsland
Hoogovenslak of hoogovengranulaat is het restant van de reactie tussen steenkool en erts in een hoogoven, als bijproduct van vloeibaar ruwijzer: door de hoge temperaturen in de hoogoven smelt alles en worden ijzer en andere metalen gereduceerd. Het zwaardere metaal zinkt naar de bodem terwijl de resterende oxiden, de slak, erbovenop blijft drijven. Het is dan ook een bijproduct in de productie van staal.

Volgens een artikel van de omroep 1Amstelveen er zijn Veel meer paden Amsterdamse Bos tussen 2018 en 2023 hersteld met giftige staalslakken. Terwijl aanvankelijk door Amsterdam werd gesproken over 11 kilometer aan paden in 2022, blijkt uit onderzoek van 1Amstelveen dat tussen 2018 en 2023 door het hele bosgebied, van noord tot zuid, staalslakken zijn gebruikt.

Er kunnen risico’s voor het milieu ontstaan als staalslakken niet op de juiste manier worden gebruikt. Bijvoorbeeld als de laag staalslakken niet goed is afgedekt en in contact komt met grond- of regenwater. Bedrijven moeten zich aan de regels houden van het Besluit bodemkwaliteit en hebben een zorgplicht. Dit betekent dat zij moeten zorgen dat er geen schadelijke gevolgen zijn voor het milieu.

Sinds 2024 geldt voor het gebruik van staalslakken in 8 gemeenten in Noord-Holland een meldplicht. Een bedrijf dat staalslakken gebruikt moet een melding doen via het Omgevingsloket. De OD NZKG behandelt deze melding namens de gemeente. Er is op dit moment nog geen landelijke meldplicht. Lees ook: Aangepaste bodemregels in Amstelveen

Op 21 februari 2025 heeft het College B en W van Amsterdam schriftelijke vragen ontvangen van de raadsleden Itay Garmy (Volt) en Anke Bakker (Partij voor de Dieren) inzake staalslakken (058/TA2025-000281). Hier (pdf 4 pagina’s) treft u de beantwoording van deze vragen aan.