Een wereldwijd netwerk tegen dreiging besmettelijke ziekten

De World Health Organization (WHO) de Wereldgezondheidsorganisatie en partners lanceren een wereldwijd netwerk om mensen te helpen beschermen tegen bedreigingen van besmettelijke ziekten door de kracht van pathogeengenomica.

Het International Pathogen Surveillance Network (IPSN) zal een platform bieden om landen en regio's met elkaar te verbinden, systemen te verbeteren voor het verzamelen en analyseren van monsters, deze gegevens te gebruiken om besluitvorming op het gebied van de volksgezondheid te stimuleren en die informatie breder te delen.

Pathogen genomics analyseert de genetische code van virussen, bacteriën en andere ziekteverwekkende organismen om te begrijpen hoe besmettelijk ze zijn, hoe dodelijk ze zijn en hoe ze zich verspreiden. Met deze informatie kunnen wetenschappers en volksgezondheidsfunctionarissen ziekten identificeren en volgen om uitbraken te voorkomen en erop te reageren als onderdeel van een breder ziektesurveillancesysteem, en om behandelingen en vaccins te ontwikkelen.

Het IPSN, met een secretariaat dat wordt gehost door de WHO Hub for Pandemic and Epidemic Intelligence, brengt experts over de hele wereld samen op het gebied van genomics en data-analyse, van overheden, filantropische stichtingen, multilaterale organisaties, het maatschappelijk middenveld, de academische wereld en de particuliere sector. Ze hebben allemaal een gemeenschappelijk doel: ziektebedreigingen detecteren en erop reageren voordat ze epidemieën en pandemieën worden, en routinematige ziektesurveillance optimaliseren.

(Bron WHO - 2022)

Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus (1965) directeur-generaal van de WHO
Het doel van dit nieuwe netwerk is ambitieus, maar het kan ook een cruciale rol spelen in de gezondheidsbeveiliging: elk land toegang geven tot genomische sequencing en analyse van pathogenen als onderdeel van zijn volksgezondheidssysteem, "zei WHO-directeur-generaal dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus . 'Zoals ons zo duidelijk werd aangetoond tijdens de COVID-19-pandemie, is de wereld sterker als ze samenwerkt om gedeelde gezondheidsbedreigingen te bestrijden.'

COVID-19 benadrukte de cruciale rol die pathogeen genomica speelt bij het reageren op pandemische dreigingen. Zonder de snelle sequentiebepaling van het SARS-COV-2-genoom zouden vaccins niet zo effectief zijn geweest of zo snel beschikbaar zijn gekomen. Nieuwe, meer overdraagbare varianten van het virus zouden niet zo snel zijn geïdentificeerd. Genomics vormt de kern van een effectieve paraatheid en reactie op epidemieën en pandemieën, en maakt ook deel uit van de voortdurende bewaking van een breed scala aan ziekten, van door voedsel overgedragen ziekten en griep tot tuberculose en HIV. Het gebruik ervan bij het monitoren van de verspreiding van HIV-geneesmiddelenresistentie heeft bijvoorbeeld geleid tot antiretrovirale regimes die talloze levens hebben gered.

'Wereldwijde samenwerking op het gebied van genomische surveillance van pathogenen is van cruciaal belang geweest nu de wereld samen COVID-19 bestrijdt'- aldus dr. Rajiv J. Shah, voorzitter van The Rockefeller Foundation. 'IPSN bouwt voort op deze ervaring door een sterk platform te creëren voor partners over sectoren en grenzen heen om kennis, hulpmiddelen en werkwijzen te delen om ervoor te zorgen dat pandemische preventie en respons in de toekomst innovatief en robuust zijn.'

Ondanks de recente schaalvergroting in genomics-capaciteit in landen als gevolg van de COVID-19-pandemie, ontbreekt het veel landen nog steeds aan effectieve systemen voor het verzamelen en analyseren van monsters of het gebruiken van die gegevens om besluitvorming op het gebied van de volksgezondheid te stimuleren. Er wordt onvoldoende gegevens, praktijken en innovaties gedeeld om een robuuste architectuur voor wereldwijd gezondheidstoezicht op te bouwen. Begrotingen die tijdens de pandemie enorm stegen, waardoor een snelle opbouw van capaciteiten mogelijk was, worden nu verlaagd, zelfs in de rijkste landen.

'Argentinië heeft veel geïnvesteerd in het opbouwen van de capaciteit van ons eigen land op het gebied van pathogene genomica en de capaciteit van andere landen. Ziekten kennen geen grenzen: een ziektedreiging in het ene land is ook een bedreiging voor andere. We kijken ernaar uit om samen te werken met IPSN-leden om ons gemeenschappelijke doel, namelijk het voorkomen van ziekten en het redden van levens, te bereiken'- zegt Josefina Campos, directeur van het National Genomics and Bioinformatics Center bij ANLIS Malbrán, Argentinië.

Het IPSN zal deze uitdagingen aanpakken via een wereldwijd netwerk, dat geografische gebieden en ziektespecifieke netwerken met elkaar verbindt, om een samenwerkingssysteem op te bouwen om ziektebedreigingen beter te detecteren, te voorkomen en erop te reageren. Leden zullen samenwerken in speciale groepen die zich richten op specifieke uitdagingen, ondersteund door financiering via het IPSN om ideeën en projecten op het gebied van pathogene genomica op te schalen. Door landen, regio's en bredere belanghebbenden met elkaar te verbinden, zal het IPSN helpen de kritieke capaciteit te vergroten, stemmen op regionaal en landelijk niveau te versterken en hun prioriteiten te versterken. ·  ·  International Pathogen Surveillance Network (IPSN)

Pathogen? In de biologie is een ziekteverwekker (Grieks: πάθος, pathos "lijden", "passie" en -γενής, -genēs "producent van"), in de oudste en breedste zin, elk organisme of agens dat ziekte kan veroorzaken. Een ziekteverwekker kan ook een infectieus agens worden genoemd, of gewoon een ziektekiem.

De term ziekteverwekker kwam in de jaren 1880 in gebruik. Meestal wordt de term pathogeen gebruikt om een besmettelijk micro-organisme of agens te beschrijven, zoals een virus, bacterie, protozoa, prion, viroïde of schimmel. Ook kleine dieren, zoals wormen en insecten, kunnen ziekten veroorzaken of overdragen. Ziekten bij mensen die worden veroorzaakt door infectieuze agentia staan bekend als pathogene ziekten. Niet alle ziekten worden veroorzaakt door ziekteverwekkers, zoals zwarte long door blootstelling aan het vervuilende kolenstof, genetische aandoeningen zoals sikkelcelanemie en auto-immuunziekten zoals lupus.